KES/1969/Ken Loach
(Türkiye’de ki vizyon adı: Kerkenez)
Ken Loach’ın “Kes” isimli filmini izledim. İzleyemediğim bir kaç filminden biriydi. Ve bence en güzel işi. Her şey çok doğal kameradan oyunculara kadar. Doğallığın yanı sıra filmin eleştiri getirdiği aile ve okul kavramlarına yaklaşımı da gayet doğru. Ancak filmin “ailenin başında baba yoksa o ailede sorunların olması kaçınılmazdır” gibisinden erkek egemen Hollywoodvari bir önermeyi savunduğunu düşünmek, filmi erilliğe bağlamak keza bunu Ken Loach gibi toplumsal gerçekçi bir yönetmene addetmek çok yanlış olur.
Oysa onun sineması bu kadar basit değil.
Film için toplumsal çözülmenin temel taşlarını ele alıyor demek daha mümkün. Toplumun en küçük yapı taşı olan ailede başlayan primitif bir otorite. Baba gibi klasik aile temsilinde en üstte konuşlanacak bir karakterin olmaması anne ile abi arasında grotesk bir otorite savaşının başlamasına sebep oluyor ve bundan en çok zararı gören de ana karakterimiz Billy oluyor. Bu otorite kavgası ise salt bilinçsizce ve saldırgan, sonuç ise gayet kaotik. Okulun filmdeki varlığını ele aldığımızda ise karşımıza ilk elden kaba bir despotizm çıkıyor. Gençleri sömüren anlayışsız insanlar ve insan eğitmeye gücü yetmeyen bir eğitim sistemi. Okul müdürü ceza vereceği öğrencileri odasına çağırdığında çocuklara “babanızı da ben eğittim” diyor.
Aynı modelle, aynı sistemle!!!
Kuşak farkına ve geçen zamana rağmen değişmeyen eğitim sistemini ve eğitim modellerini eleştiriyor Ken Loach. Filmde karanlık odaya sızan tek ışık ve kurtuluş yolu M. Farthing karakteri. Gerek Billy’e olan yaklaşımı gerekse eğitim ve öğretimin alansızlığına duyduğu saygısı ve merakı ile…
Ayrıca Loach, Billy’nin doğancılık kitabına olan kişisel ilgisi ve öğrenme oranı ile okulda dayatılan eğitime olan ilgisi arasındaki büyük farkı göstererek özgür ve baskısız eğitimin önemine ve gerekliliğine işaret ediyor.
Sonuç olarak eğitimsiz, primitif bir otoriteye sahip aileler ve eğitemeyen despot okullar iyi bireyler yetiştiremezler. Eğitimsiz gençler ise bir ülkenin bir toplumun kıymetli varlıkları olmak yerine başa çıkılması gereken sorunları olurlar.
Ki maalesef 1969 yılında İngiltere’de çekilen bu filmin sorun olarak görüp parmak bastığı bu noktalar günümüzde kendi ülkemizin sorunları olarak karşımıza çıkıyor
-Mgk
M.G.K. 